Guatemala Gezi Notları -1-

İki aylık gezim sonrası Guatemala hakkındaki tek nefeslik görüşüm;

Milliyetçi değiller. Ülkede bayraklarını görmen bile zor. Kızlar ve erkekler genelde 23-24 yaşlarında evlenmek ister. Öğretmen maaşı ortalama 300 USD. Köylerdeki ailelerin genelde 7-8 ya da daha fazla çocuğu var. Hükümet fazla çocuk yapmayın, 2-3 tanede durun dese de her taraf çocuk kaynıyor. Kadınlar çok çalışıyor. Karı, koca pazara gittiğinde alınan şeyler kadının kafasındaki leğende taşınıyor ve aynı zamanda adamın elleri boşken kadının sırtında bir de çocuğu oluyor. Bu olay Guatemala için çok sıradan. 3-4 Yıl öncesine kadar kadın hakları kanunen pek korunmazken yeni çıkartılan yasalarla hakları baya koruma altına alınmış. Kadın eğer polise gidip, kocasından şikayetçi olursa polis direk adamı sorguya çekiyor. Ama kadınlar, ellerinde maddi güç olmadığı için polise gidemediklerini söylüyor. Bir ucu Karayipler’e diğer ucu Pasifik Okyanusu’na kadar uzanıyor. Devlet üniversitesinde yıllık üniversite harcı 20 USD. Erkeklerin %90’ı maço ve kıskanç, kadınların da aynı şekilde %90’ı kıskanç. Ülkede çok kaliteli kahve üretimi olsa da iyi bir kahve içmen kolay değil, çünkü neredeyse üretilen tüm iyi kahveler dışarıya ihraç ediliyor. 15-16 Yaşındaki çocuklarını illegal yollardan Amerika’ya göndermek için çetelere bir dünya para döken aileler var. Ülkenin adam gibi kendine has bir yemek kültürü yok. Çoğu Meksika’dan araklanmış yemekler. Hele sulu yemekleri hiç yok desem yeridir. Sevişken bir millet. Gencini, yaşlısını heryerde öpüşürken görebilirsin. Bir ay, haftanın 6 günü evlere temizliğe gidip 90 USD maaşla çalışanlar var. Ülke geneli turistler için güvenli olsa da başkent Guatemala City diğer yerlere göre bir tık güvensiz kaçıyor. Yine de geceleri alakasız yerlere girip çıkmadıktan, illegal işlere ve uyuşturucuya bulaşmadıktan sonra başına bir iş gelme olasılığı yok denecek kadar az. Chicken bus denilen ve insanların neredeyse üst üste yolculuk yaptığı bir taşıma sistemleri var. Bu otobüsler aslında bildiğiniz Amerikan filmlerdeki eski okul otobüsleri. Hat sahipleri çok ciddi paralar kazandığı için neredeyse her hafta bir otobüs şoförü öldürülebiliyor. Bu ölümler bazı kişilere haraç vermek istenmediği için oluyor. Aynı zamanda şoför, aracı kulanırken camı açıp yandan gelen polis arabasına rüşveti uzatabiliyor. Bu tip olaylar pek bir normal. 15 Milyon nüfusu olan ülkede 20 nin üzerinde dil konuşuluyor. Neredeyse her şehrin köyünde farklı bir dil var. Maya kültürüne ciddi ev sahipliği yapan bir yer. Gidilip, görülesi Maya piramitleri var. Ve halen ormanın içinde temizlenip, gün yüzüne çıkarılmayı bekleyen başka piramitler de var. Parkta, otobüste, markette yani heryerde çocuğunu emziren bir anne görebilirsin. Kimse dönüp bakmaz. Türkiye’ye kıyasla ucuz ve ispanyolca öğrenmek için güzel bir yer. 1 Aylık ispanyolca özel kurs, lokal bir ailenin evinde özel oda ve üç öğün yemek herşey dahil 640 USD. Heryerde bir sürü polis görebilirsin. Neredeyse her parkta bile. Polislerin ellerinde ağır silahlar var. Aynı şekilde normal bir cafe yada restoranın önünde de elinde pompalı tüfekli güvenlik görevlileri görebilirsin. Ortalıkta bu kadar çok ağır silah olsa da insanları bunlara ters orantılı olarak baya sıcak kanlı. Ülkede fakirlik çok fazla. Ama bu fakirlik anlayışı pek bizdeki gibi değil. Toprak zemin evde, tv, buzdolabı olmadan yıllarca yaşayan bir sürü aile var. Ve böyle yaşamanın çok normal olduğu söyleniyor. Hastanelerde bakım iyi değil ve bir çok gerekli ilacı devlet karşılamıyor. Adım başı heryerde eczane görebilirsin. Aynı şekilde tv dahil heryerde ilaç reklamları yapılıyor. Kadınları pek güzel diyemem. Turistik yerlerden biraz uzaklaşıp köylere gittiğinde asıl Guatemala’yı oralarda görebilirsin. Ayakkabı giymeden, yalınayak gezen Mayalıları bile bu köylerde görmek mümkün. Emeklilik sistemi diye bir şey pek yok. Emekli maaşı almak için 65-70 yaşına kadar çalışmak gerektiği ama sonunda dosdoğru bir para alınamadığı söyleniyor. Bazısı aktif olmak üzere bir sürü volkanik dağa sahip. Doğal güzlelikleri harika. Köylerdeki evlenme yaşı ortalama 15-16. Genelde biz nasıl benzinliğe gittiğimizde hep 50 TL lik benzin alıyorsak tuhaftır ki onlar da 50 Quetzallik benzin alıyor. Üç kere, bulunduğum araba benzinliğe girdi, üçünde de aynı şey oldu. Devlet okullarında eğitim kötü. Durumu iyi olan aileler çocuklarını özel okullara gönderiyor. Evsiz insan bir hayli çok. Gündüzleri bile sokakta, bir köşede alkolden sızmış insanlar görebilirsin. Ülkede kitap pahalı. Buna ters orantılı olarak alkol aşırı ucuz. Denilen şu; hükümet bilerek alkolü ucuz yapıyor, insanlar içsin yeter ki onlara arıza çıkarmasın. Saçma sapan sürekli birilerinin ağlayıp, zırladığı kadın programları, süper star ve insanların birbirlerini rezil ettiği tv yarışmaları var. Ülkede ciddi bir fakirlik olsa da öğle saatleri ya da haftasonları işlek caddelerdeki dükkanların bile kapalı olduğunu görebilirsin. Genel anlamda kadınları çalışkan, erkekleri tembeldir. Ülke resmen kadınların sırtında dönüyor. Her yer seyyar satıcılarla dolu. Otobüs biryerde durduğunda içeriye anında 5-6 tane seyyar satıcı giriyor. Ve çoğunun elininde muhtemelen sağlığa zararlı, aşırı şekerli şeyler var. Neyden yapıldığını bilmediğim bu yiyecekleri sokakta ya da markette de görmek mümkün. Bu kadar doğal ve organik ürünlere sahipken böylesine saçmasapan, zararlı şeylere nasıl bulaştıklarına anlam vermek zor. Ülkede kış diye birşey yok. Sadece yaz ve yağmurlu sezon var. Fotoğrafa ilgi duyanlar için çok iyi, yaşamak için tercih etmeyeceğim ama gezmek için muhakkak gidilip, görülmesi gereken bir yer.

İki aylık gezimin 2 dakikalık video özeti;

Linkten devam edebilirsiniz;
Guatemala Gezi Notları -2-