Latin Amerika İnsanı Nasıl Bu Kadar Mutlu Yaşıyor?

Farklı zamanlarda toplamda 1,5 yılımı Güney Amerika’da geçirip, genelde orta halli insanlarla tanışıp ve birçok ülkesini de ziyaret ettikten sonra bu sorunun cevabını bulduğumu düşünüyorum. Birkaç madde halinde sıralayacağım.

– Gençler genel itibariyle 18-20 yaşlarına geldiğinde kendi ayaklarının üstünde durabiliyor ve çalışmaya başlıyor. Hepsi olmasa da tahminimce en az yarısı aileden ayrı yaşayıp kendi hayatını kuruyor. Bu süre içinde ailesinin imkanı varsa çocuğa yardım ediyor ama bu her zaman görülen bir durum değil. Anne baba da aman çocuğum aç kaldı, evi yok, başka şehirde ne yapacağız, öldük, bittik gibi durumlara girmediği için bize göre çok büyük görülen bu dert onlar için pek de büyük değil.

– Hayata, eşyaya ve paraya bakışları bize göre çok farklı. Meksika’da bir doğum günü partisine davet edildim ve eve doğru gidiyoruz. Amerikan filmlerindeki gibi bir parti beklerken kaba inşaatı bitmiş, kapısı penceresi olmayan, neredeyse inşaat halinde bir eve geldik. Evde 6-7 nüfuslu bir aile yaşıyor ve uzun süredir de bu evde kalıyorlar. Partide yaklaşık 20 kişi var. Pastalar, yemekler, etler, barbekü, içecekler, süsler herşey eksiksiz. Ama dediğim gibi evde kapı ve pencere yok. Onların yerine perde germişler. Eşya deseniz o da yok. Çoğunluk hamakta yatıyor. Bir de buzdolabı ve televizyon var o kadar. Sonra eğlence başladı ama ben kendi kendime düşünüyorum. Arkadaş bizde böyle bir durum olsa aile büyükleri “partiye harcayacağın parayla şu pencerenin birini alırız, otur oturduğun yerde” der. Neyse tüm aile ve arkadaşlarla partide güzelce eğlendik, yedik içtik, kaldığım eve geri dönüyorum. Arkadaşa sordum, evde kapı ve pencere yok ama eğlenceye para ayırıyorlar, nasıl oluyor bu? Arkadaş “Eğlenme zamanı eğlenilmeli, kapı pencere sonra da alınır” dedi. Benzer örnekleri çoğaltabilirim ama genel itibariyle eşyaya ve eğlenceye verdikleri değer böyle. Paraya değer vermiyorlar mı? Elbet ki veriyorlar ama kesinlikle taparcasına değil.

– Dans etmeye bayılırlar. Genci, yaşlısı müziği duydu mu hiç çekinmeden cafede, restoranda, barda ya da sokakta dans eder, güler eğlenir. Gece bir mekana gittiğinizde, köşedeki masaya oturup, şişe açtıran, sağı solu kesip, oturduğu yerden eğlenen birini bulamazsınız.

– Latin amerika insanının hiçbir zaman acelesi yoktur. Ne bankada, ne markette, ne de sokakta. Mesela kocaman bir süpermarkete gidersin. 10 Tane kasa vardır ama onlardan sadece biri açıktır. Kuyrukta 20 kişi var ama biri de çıkıp “ya arkadaş diğer kasaları niye açmıyorsunuz? İşimiz, gücümüz var” demez. Bu olayı defalarca yaşadım, birinin de şikayetçi olduğunu görmedim. Ayrıca yine sokakta, birini biryere koşarken bile görmen çok zordur. Genelde hep yaparız, ederiz modunda takılırlar.

– Pazar günleri çoğu mağaza kapalıdır. Hatta AVM’leri bile kapalı görebilirsiniz. Düşünün şehrin en işlek caddesinde restoran ve ya mağazanız var ama öğle tatilinde ya da cumartesi öğleden sonra ya da pazar günü tam gün kapalı. Bize göre imkansız gibi birşey. İlk başlarda bu durum için ne tembel insanlar, böyle olur mu hiç diyordum ama sonradan bu olaya bakışım değişti. Adamlar hayatlarını yaşıyor, ne demeye pazar günü dahi çalışıp, kendilerini köle haline getirsinler ki?

– Genel itibariyle Latin Amerika’nın büyük çoğunluğu kış yaşamıyor. Çok büyük bir etken olduğunu düşünmesem de mutlu olmalarında bunun da bir payı olabilir.

– Kendimce en önemli etkeni sona sakladım. Sosyal yaşam alanları çok fazla. Tabi bunların başında da parklar geliyor. Ama zannetmeyin ki ufak tefek parklar. En büyük şehirlerin, en merkezi yerlerinde bile kocaman parklar gördüm. Bu parkları sadece yeşillik ve ağaç olarak görmeyin. Haftasonları ağırlıklı olmak üzere her daim sokak sanatçıları performanslarını buralarda sergiliyor. Gece, gündüz farketmeksizin parklar çoluk çocuk, genç yaşlı insanlarla dolup taşıyor. Evet Latin Amerika insanında pek para yok ama eğlenceyi de zaten öyle gördüğünüz gibi parayla bulmuyorlar. Gelip bu parkları bir hafta inceleseniz var ya bizde niye böyle yerler yok diye kıskanırsınız. Tabi bizim parklara bakışımız da biraz farklı. Bizde hava karardı mı parka gidilmez. Çünkü o saatlerde parkta düzgün insan olmaz diye biliriz. Ya da mahalle aralarındaki 10 metrelik parklara beton döküp, iki tane kaydırak koymayla da o işler olmuyor. Elbet Latin Amerika’da da geceleri tekin olmayan parklar vardır ama geneli bu alttaki fotoğrafta gördüğünüz gibi,  akşam 9-10’da bile ailelerle dolup, taşan yerlerdir.

Latin Amerika’da hiç sıkıntı yok mu? Var. Hem de tonlarca. Ama hiç acelesi olmayan, genelde tatil günlerinde çalışmayan, eğlenmeyi ve keyifi, yaşamın birinci sırasına koyan, parası olmasa da eğlenmek istediğinde en yakın parka gidip, eğlenebileceğini bilen insanlar niye dünyanın en mutlu ülkelerinde yaşıyor olmasın ki?